کشت بلوبری | آموزش 0 تا 100 کاشت بلوبری
فهرست مطالب
مقدمه
در دنیای میوه‌ها، بلوبری همچون گوهری آبی رنگ می‌درخشد. این میوه‌ی کوچک به دلیل طعم شیرین، ارزش تغذیه ای بالا و خواص دارویی بی نظیر، جایگاه ویژه ای در صنایع غذایی و پزشکی یافته و توجه دانشمندان و متخصصان تغذیه را به خود جلب کرده است.
این ابرمیوه سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و ترکیبات زیست فعال است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت قلب و حتی پیشگیری از بیماری‌های عصبی دارد. علاوه بر فواید تغذیه‌ای، کشت و تولید بلوبری نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که این میوه نیازمند شرایط خاصی برای رشد بهینه است.
بلوبری عمدتا در خاک‌های اسیدی و مناطقی با آب و هوای معتدل رشد میکند و نیاز به رطوبت مناسب و زهکشی خوب دارد. از آنجایی که این گیاه ریشه‌های سطحی و حساس دارد، روش کشت و مدیریت مزرعه از جمله آبیاری قطره ای، مالچ پوشی و استفاده از روش‌های ارگانیک نقش بسزایی در افزایش عملکرد و کیفیت محصول دارند.
علاوه بر این، کشت تجاری بلوبری در سال‌های اخیر به دلیل تقاضای بالا بازار، توسعه چشمگیری داشته و بسیاری از کشورها سرمایه گذاری‌های گسترده‌ای در این حوزه انجام داده‌اند.
هدف ما ارائه بینشی جامع درباره‌ی اهمیت این محصول، از مرحله کاشت تا مصرف و بررسی راهکارهای بهینه برای افزایش تولید و بهره وری است.
کاربردهای بلوبری در زندگی روزمره
بلوبری به دلیل ترکیبات غنی و خواص بی‌نظیرش، کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد.برخی از مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
- کاربردهای تغذیه ای و خوراکی
- بلوبری یکی از محبوب‌ترین میوه‌ها برای مصرف تازه خوری به ویژه به عنوان میان وعده سالم است.
- از این میوه در تهیه آبمیوه‌ها، دسرها، اسموتی‌های طبیعی استفاده می‌شود.
- بلوبری خشک شده یا منجمد در بسیاری از محصولات غذایی مانند غلات صبحانه، شکلات ها و اسنک های سالم به کار می‌رود.
- این میوه آبی رنگ در تهیه کیک، مافین، پای نان و سایر محصولات پختنی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کاربردهای آرایشی و بهداشتی
- به دلیل خواص ضد پیری و آنتی اکسیدانی، از عصاره بلوبری در تولید کرم ها، ماسک های صورت و تونرها استفاده می‌شود.
- ویتامین سی و سایر مواد مغذی موجود در بلوبری به رشد مو کمک کرده و از ریزش آن جلوگیری میکند استفاده از شامپو و ماسک مو حاوی عصاره بلوبری تاثیر چشمگیری در تقویت از مو دارد.
- از رنگدانه های آنتوسیانین در بلوبری برای تولید رنگ های طبیعی در صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود.
- کاربردهای مکمل و تغذیه ای ورزشی
- پودر بلوبری و عصاره آن به عنوان مکمل های تقویت کننده سیستم ایمنی و انرژی زا استفاده می‌شود.
- به دلیل اثرات ضدالتهابی و بهبود ریکاوری عضلات بلوبری در رژیم غذایی ورزشکاران جایگاه ویژه ای دارد.
ویژگی های فیزیکی و گیاه شناسی درخت بلوبری
بلوبری Vaccinium spp گیاهی از خانواده Ericaceae و جنس Vaccinium است که شامل گونه های مختلفی می‌شود. این گیاه عمدتا در مناطق سردسیر و معتدل رشد کرده و دارای ویژگی‌های خاصی از نظر مورفولوژی و نیازهای زیستی است.
شکل و اندازه درختچه بلوبری
بلوبری یک درختچه برگریز یا همیشه سبز است که بسته به گونه، می‌تواند از 30 سانتی متر تا 4 متر ارتفاع داشته باشد. گونه‌های Lowbush معمولا کوتاه تر حدود 30 تا 60 سانتی‌متر و گونه‌های Highbush بلندتر حدود 2 تا 4 متر هستند.
برگ های بلوبری
برگ ها بیضی شکل و نوک تیز، با حاشیه صاف یا کمی دندانه دار، معمولا متناوب و دارای سطح صاف یا کمی کرک دار هستند. رنگ برگ‌ها سبز روشن یا تیره است که در پاییز به رنگ های قرمز و نارنجی تغییر میکند.
گل های بلوبری
گل‌های بلوبری سفید تا صورتی کم رنگ و زنگوله ای شکل هستند. هر گل بین 5 تا 10 میلی متر طول دارد و در گل آذین‌های خوشه‌ای رشد میکند.
میوه بلوبری
میوه‌ی بلوبری یک سته گرد و کوچک با قطر 5 تا 15 میلی متر است. رنگ میوه ابتدا سبز است و با رسیدن، از قرمز به آبی تیره یا بنفش مایل به سیاه تغییر میکند. سطح میوه با یک لایه‌ی مومی سفید پوشیده شده که از آن در برابر تبخیر و آفات محافظت میکند. گوشت میوه آبدار و دارای طعم شیرین تا کمی ترش است.
ریشه ی بلوبری
بلوبری دارای یک سیستم ریشه‌ای سطحی و گسترده است که معمولا فاقد ریشه‌ی عمقی است. به دلیل حساسیت بالای ریشه‌ها، این میوه به رطوبت مناسب، زهکشی خوب و PH اسیدی 4.5 تا 5.5 نیاز دارد.
زمان گل دهی و میوه دهی بلوبری
دوره گلدهی بلوبری بسته به گونه و منطقه معمولا از اوایل بهار تا اواسط تابستان است و توسط حشرات گرده افشان مانند زنبورها گرده افشانی می‌شوند. همچنین میوه‌های این درختچه از اوایل تابستان تا اوایل پاییز آماده مصرف هستند.
طول عمر بلوبری
درختچه بلوبری گیاهی چند ساله است که در صورت نگهداری مناسب می‌تواند بیش از 30 تا 50 سال عمر کند. با این حال طول عمر دقیق آن به گونه، شرایط محیطی، مدیریت زراعی و میزان رسیدگی بستگی دارد.
انواع بلوبری و بررسی کامل مشخصات آن ها
بلوبری ها به چندین گونه و زیرگونه تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی های خاصی از نظر رشد، اندازه، طعم و نیازهای محیطی دارند.
بلوبری هایبوش (Highnush Blueberry)
رایج ترین گونه‌ی کشت شده در جهان، به ویژه در آمریکا، اروپا و استرالیا است. که دارای ارتفاع 2 تا 4 متر، رنگ آبی روشن تا آبی تیره و طعم شیرین و ملایم و کمتر اسیدی نسبت به سایر گونه ها است. مناسب مناطق معتدل و مرطوب شمال و ارتفاعات غربی ایران می‌باشد.
زیرگونه های مهم بلوبری هایبوش که در ایران کشت شده است:
- Bluecrop: این گونه پربازده و مقاوم به سرما است.
- Legacy: این گونه مقاوم به گرما و دارای میوه‌های بزرگ و خوش طعم است.
- Duke: این گونه مقاوم و زودرس و دارای میوه های یکنواخت است.
- Elliott: این گونه دیررس و مناسب برای بازار پاییزی است.
بلوبری رابیت آی ( Ranniteye Blueberyy)
در مناطق گرم تر مانند جنوب ایالات متحده، اسپانیا و استرالیا این نوع بلوبری بسیار پرطرفدار است و به میزان بالایی کشت می‌شود. دارای ارتفاع 2 تا 5 متر، ابتدا صورتی رنگ و سپس آبی تیره، کمی ترش‌تر از هایبوش اما با ماندرگاری بیشتر و نسبت به خشکی و شرایط سخت بسیار مقاوم است. مناسب برای مناطق گرم مانند استان گلستان، خراسان و ارتفاعات مرکزی ایران است.
زیرگونه های مهم بلوبری رابیت آی که در ایران کشت شده است:
- Brightwell: این گونه مقاوم به خشکی و دارای عملکرد بالا است.
- Climax: این گونه زودرس و مناسب برای مناطق گرم است.
- Tifblue: این گونه زودرس و مقاوم به سرما است.
بلوبری نیمه بلند (Half- High Blueberry)
ترکیبی از لوبوش و هایبوش، مناسب برای مناطق سردسیر و مقاوم به سرما است. دارای ارتفاع 8 تا 15 میلی متر، رنگ آبی تیره با پوشش مومی و طعم شیرین است. این نوع بلوبری ترکیبی از مقاومت سرما (لوبوش) و عملکرد بالا (هایبوش) است. مناطق سردسیر مانند اردبیل، آذربایجان و چهارمحل بختیاری زیر کشت این نوع بلوبری هستند.
زیرگونه های مهم بلوبری نیمه بلند که در ایران کشت شده است:
- Northblue: این گونه مقاوم به سرما و دارای میوه های درشت است.
- Northcountry: این گونه دارای رشد متوسط و مناسب برای مناطق با یخبندان شدید است.
بلوبری وحشی یا لوبوش (Lowbush Blueberry)
میوه‌های این نوع بلوبری بیشتر به صورت وحشی رشد می‌کنند و کمتر کشت تجاری دارند. دارای ارتفاع 30 تا 60 سانتی متر، رنگ آبی تیره تا بنفش و پوشش مومی زیاد، شیرین تر و قوی تر از هایبوش است. این نوع بلوبری در ایران به صورت طبیعی یافت نمی‌شود و کشت آن کمتر انجام می‌شود.
بلوبری گلخانه ای و هیدروپونیک
برخی ارقام اصلاح شده برای کشت گلخانه ای و هیدروپونیک وارد ایران شده اند. در استان های تهران، البرز، اصفهان و فارس به صورت محدود در گلخانه ها کشت می‌شود.
ارقام Southern Highbush و برخی واریته های مقاوم به گرما در این سیستم موفق بوده اند.
شرایط مناسب برای کاشت بلوبری
بلوبری یک گیاه حساس است که برای رشد و باردهی مناسب، نیاز به شرایط خاصی دارد. مهم ترین فاکتورهای موثر در کشت موفق بلوبری شامل آب و هوا، نوع خاک، میزان آبیاری، نور، نیاز سرمایی و تغذیه مناسب است.
خاک مناسب
بلوبری برخلاف بسیاری از گیاهان دیگر، که فقط در خاک‌های اسیدی و غنی از مواد آلی رشد می‌کنند شرایط پرورش در خاک‌های سبک، شنی-لومی یا لومی-رسی با زهکشی عالی را دارد.
PH مناسب
PH مناسب خاک برای کاشت بلوبری در شرایط ایده آل بین 4.5 تا 5.5 است.
دمای مناسب
- دمای مطلوب رشد بلوبری 15 تا 25 درجه سانتی گراد است.
- تحمل سرما: بسته به گونه، برخی ارقام مانند هایبوش شمالی تا منفی 30 درجه سانتی گراد را تحمل می‌کنند.
- تحمل گرمایی: بلوبری به گرمای شدید حساس است؛ دماهای بالای 30 درجه سانتی گراد می‌تواند به گل ها و میوه های این میوه آسیب بزند.
رطوبت لازم
میزان رطوبت لازم برای گیاه بلوبری بین 60 تا 80 درصد است. در مناطق خشک باید مرتب آبیاری و مالچ پاشی شود تا رطوبت خاک حفظ شود.
نیاز سرمایی
بلوبری برای رشد و گل دهی به یک دوره سرمایی نیاز دارد. مقدار نیاز سرمایی بسته به نوع بلوبری متفاوت است: هایبوش به 800 ساعت، رابیت آی 100 تا 600 ساعت و نیمه بلند 800 تا 1500 ساعت دوره سرمایی نیاز دارد. اگر نیاز سرمایی تامین نشود، بلوبری گلدهی و میوه‌دهی خوبی نخواهد داشت.
آبیاری مناسب
بلوبری به آبیاری منظم و با آب سبک و اسیدی 1 تا 2 بار در هفته نیاز دارد. آبیاری قطره‌ای بهترین روش برای آبیاری درختچه بلوبری است. آب باران یا آب تصفیه شده با اسید فسفریک یا اسید نیتریک برای کاهش PH مناسب است.
نور مناسب
حداقل 6 ساعت نور مستقیم خورشید در طول لازم است. در مناطق گرم بهتر است بعدازظهر سایه جزئی داشته باشد.
میزان بارندگی
بارندگی سالانه حداقل 800 تا 1200 میلی متر مناسب است. اگر بارندگی کم باشد باید آبیاری به طور منظم هفته ای 3 بار انجام شود.
آفات و بیماری ها
آفات درختچه بلوبری شامل شته‌ها، کرم های برگ خوار و مگس بلوبری است که با استفاده از تله‌های فرمونی و کنترل با صابون حشره‌کش یا روغن نیم کنترل می‌شوند. از بیماری های رایج این میوه می‌توان به پوسیدگی ریشه (قارچی) و لکه برگی اشاره کرد که با استفاده از قارچ کش‌های مناسب و هرس و بهبود زهکشی از بین خواهند رفت.
مناطق مناسب کشت بلوبری در ایران
بلوبری برای رشد به شرایط خاصی از جمله آب و هوای معتدل و سرد، خاک اسیدی، رطوبت مناسب و نور کافی نیاز دارد. از آنجایی که خاک اکثر مناطق ایران قلیایی است، کشت این میوه به صورت طبیعی دشوار است، اما با اصلاح خاک (افزایش اسیدیته) و مدیریت آبیاری می‌توان در برخی از مناطق پرورش داد.
1. استان مازندران و گیلان (مناطق مرتفع و کوهپایه ای)
- دارای آب و هوای مرطوب و خنک در تابستان.
- بارندگی مناسب و رطوبت نسبی بالا.
- ارتفاعات رامسر، چالوس، کلاردشت، رودسر و دیلمان مستعد کشت بلوبری هستند.
2. استان گلستان (ارتفاعات و کوهستانی)
- دارای آب و هوای معتدل و مرطوب به ویژه در مناطق کوهستانی و جنگلی.
- مناطق کوهستانی گلستان، مانند ارتفاعات گرگان، گنبد کاووس و علی آباد کتول دارای شرایط مناسب برای کاشت بلوبری هستند.
3. استان اردبیل
- دارای زمستان های سرد و تابستان های معتدل.
- بارندگی مناسب و خاک قابل اصلاح.
- شهرهایی مانند سرعین و خلخال مستعد کشت بلوبری هستند.
4. استان آذربایجان شرقی وغربی
- دارای اقلیم کوهستانی، سرد و نیمه خشک هستند که زمستان های سرد و تابستان های معتدل دارد.
- شهرهایی مانند تبریز، مراغه، اهر، ارومیه و مهاباد به دلیل تابستان های معتدل و زمستان های سرد قابلیت کشت دارند.
- خاک های این مناطق نیاز به اصلاح اسیدیته دارند.
5. استان چهارمحال و بختیاری
- دارای آب و هوای سرد کوهستانی و نیمه مرطوب است.
- شهر کرد و مناطق کوهستانی اطراف به دلیل آب وهوای سرد و خاک نیمه اسیدی، پتانسیل مناسبی برای کشت بلوبری دارند.
6. استان لرستان
- این استان دارای اقلیم سرد و معتدل می‌باشد.
- دارای رطوبت نسبی خوب در برخی نقاط است.
- مناطق کوهستانی مانند بروجرد و الیگودرز مستعد کشت بلوبری هستند.
7. استان خراسان شمالی
- دارای زمستان های سرد و تابستان های خنک است.
- بجنورد و اسفراین مناطق مستعد کشت بلوبری در این استان هستند.
روش های کشت بلوبری و مراحل آن
بلوبری یک گیاه خاص است که برای رشد و باردهی به خاک اسیدی، آب و هوای خنک و شرایط خاصی نیاز دارد. روش‌های مختلفی برای کاشت این گیاه وجود دارد که هر کدام مزایا و چالش‌های خاص خود را دارند. در اینجا 3 روش اصلی کاشت بلوبری را بررسی می‌کنیم:
1. کاشت بلوبری در زمین باز( مزرعه باغی)
این روش رایج‌ترین روش کشت بلوبری در مقیاس تجاری است و در مناطقی با آب و هوای معتدل تا خنک و خاک مناسب انجام می‌شود.
مراحل کاشت بلوبری در زمین باز:
- انتخاب مکان مناسب دارای نور مستقیم خورشید حداقل 6 تا 8 ساعت در روز، اضافه کردن کمپوست، ورم کمپوست و پرلیت برای تقویت خاک قبل از کاشت نهال و اصلاح PH خاک.
- چاله ای به عمق 40 تا 60 سانتی متر حفر کنید.
- 1 تا 1.5 متر بین بوته ها و 3 متر بین ردیف ها فاصله گذاری کنید.
- سپس نهال ها را در چاله هایی که حفر کرده اید قرار دهید و ریشه نهال ها را کاملا در خاک قرار دهید.
- بلافاصله پس از کاشت آبیاری کنید اما توجه داشته باشید که غرق‌آبی نشود.
- اضافه کردن سولفات آمونیوم و اسید هیومیک به خاک برای رشد اولیه و کاهش PH خاک. و کلات آهن و روی و پتاسیم برای بهبود باردهی و تقویت شاخه و برگ بلوبری.
- استفاده از مالچ های ارگانیک مثل خاک اره، سوزن کاج و برگ‌های خرد شده برای حفظ رطوبت و کاهش علف‌های هرز.
- در سال اول، فقط شاخه‌های ضعیف را حذف کنید. از سال دوم هرس اصولی برای افزایش باردهی ضروری است.
مزایای این روش: تولید انبوه، رشد طبیعی و کیفیت بالای محصول.
معایب این روش: وابستگی به شرایط اقلیمی، نیاز به اصلاح خاک و زمان بر بودن رشد اولیه.
2. کاشت گلخانه ای بلوبری
روش گلخانه ای برای کاشت کنترل شده و افزایش بهره‌وری استفاده می‌شود، به خصوص در مناطقی که در شرایط طبیعی برای رشد بلوبری مناسب نیستند.
مراحل کاشت گلخانه ای بلوبری:
مرحله 1: آماده سازی گلخانه
- می‌توان از گلخانه های پلاستیکی یا شیشه ای با تهویه مناسب استفاده کرد.
- دما بین 15 تا 25 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی بین 60 تا 70 درصد باید حفظ شود.
- نیاز به نور مستقیم حداقل 6 ساعت در روز با استفاده از لامپ های رشد گیاه.
- آماده سازی ترکیب پیت ماس و پرلیت و کوکوپیت به عنوان بستر کشت برای تامین PH اسیدی و زهکشی مناسب.
مرحله 2: کاشت نهال یا قلمه
- کشت در گلدان های 30 تا 50 لیتری.
- کشت در بسترهای بلند با ترکیب خاص اسیدی.
- ایجاد فاصله 70 تا 100 سانتی متر بین بوته ها برای تهویه بهتر هوا.
- استفاده از سیستم آبیاری قطره ای برای تامین رطوبت مداوم گلدان ها یا بوته ها.
- از کود مایع نیتروژن و آهن برای رشد شاخ و برگ ها، و کود سولفات پتاسیم و کلسیم برای بهبود کیفیت میوه ها استفاده می‌شود.
- استفاده از حشره کش های بیولوژیک و تله های چسبی برای جلوگیری از بیماری های بلوبری.
مزایای این روش: کنترل شرایط رشد، افزایش عملکرد و تولید در تمام فصول.
معایب این روش: هزینه بالا و نیاز به جهیزات تخصصی.
3. کاشت بلوبری در گلدان
این روش برای کاشت خانگی با تولید محدود در تراس و حیاط مناسب است.
مراحل کاشت بلوبری در گلدان:
- انتخاب گلدان حداقل 30 تا 50 لیتری با زهکشی مناسب از جنس سفال یا پلاستیک ضخیم.
- ترکیب پیت ماس و پرلیت و کوکوپیت و ورمی کمپوست برای آماده سازی بستر کشت بلوبری.
- انتخاب نهال های سالم حداقل 2 ساله.
- گذاشتن لایه ای از سنگریزه در کف گلدان برای زهکشی بهتر.
- کاشت نهال در وسط گلدان و فشار دادن خاک اطراف ریشه.
- آبیاری منظم پس از کاشت نهال اما توجه داشته باشید که آب در گلدان نماند.
- استفاده از کود مایع مخصوص بلوبری هر 15 روز یکبار و سولفات آهن و اسید هیومیک برای حفظ PH خاک.
- قرار دادن گلدان در محل آفتاب‌گیر اما محافظ در برابر بادهای شدید.
مزایای این روش: مناسب برای فضاهای کوچک، کنترل رشد و هزینه کمتر.
معایب این روش: محدودیت در باردهی و نیاز به دقت بیشتر در آبیاری و تغذیه.
کودهای مناسب برای کاشت بلوبری
بلوبری یک گیاه اسید دوست است که برای رشد و باردهی مطلوب به تغذیه مناسب نیاز دارد. مهمترین اصل در کوددهی بلوبری، تامین عناصر غذایی موردنیاز در مراحل مختلف رشد و حفظ PH اسیدی خاک است. در ادامه بهترین کودهای موردنیاز برای هر مرحله از رشد بلوبری معرفی شده است:
- کودهای آلی
- کود نیتروژن
- کود فسفر
- کود پتاسیم
- کودهای ریزمغذی
کودهای آلی برای کشت بلوبری
بلوبری به دلیل نیاز به خاک اسیدی و حساسیت به برخی عناصر سنگین، به کودهای آلی خاصی نیاز دارد که علاوه بر تغذیه گیاه، PH خاک را تنظیم کرده و فعالیت میکروبی را بهبود بخشند.
بهترین زمان مصرف کود آلی برای کشت بلوبری
- مرجله قبل از کاشت: فصل پاییز یا اواخر زمستان.
- مرحله رشد اولیه: فصل بهار.
- مرحله رشد رویشی و توسعه شاخ و برگ: اواخر بهار تا تاسبتان.
- مرحله گلدهی و میوه‌دهی : اوایل بهار.
- مرحله پس از برداشت محصول: فصل پاییز.
مقدار مصرف کود آلی برای کشت بلوبری
برای هر بوته بلوبری به طور متوسط 5 تا 10 کیلوگرم کود آلی در سال نیاز است. این مقدار شامل ترکیبی از ورمی کمپوست، کمپوست گیاهی، کود دامی پوسیده و پیت ماس است که بر اساس شرایط خاک و سن گیاه تنظیم می‌شود.
علائم کمبود مواد آلی در بلوبری
- خشک شدن و ریزش برگ‌ها در تابستان
- پوست نازک‌شدن بلوبری
- نرسیدن کامل میوه بلوبری
- تاخیر در گلدهی
- کوتاه ماندن بوته‌ها
- به‌وجود آمدن برگ‌های کوچک و کم پشت
- قرمز یا بنفش شدن برگ‌ها
نقش کود آلی در کشت بلوبری
- توسعه ریشه های قوی و گسترده
- بهبود جذب آب و مواد مغذی
- اسیدی نگه داشتن خاک برای افزایش جذب آهن و منگنز و روی
- جلوگیری از قلیایی شدن خاک
- افزایش فعالیت میکروبی خاک
- تامین نیتروژن، فسفر، پتاسیم و عناصر ریزمغذی برای رشد بهتر
- افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک
انواع کودهای آلی برای کشت بلوبری
- کودهای آلی گیاهی
- کودهای آلی حیوانی
- کودهای زیستی و میکروبی
- کودهای آلی مایع
کود نیتروژن برای کشت بلوبری
نیتروژن یکی از مهمترین عناصر غذایی برای رشد رویشی بلوبری است و نقش کلیدی در تولید برگ‌های سبز، رشد شاخه‌ها، و افزایش فتوسنتز ایفا میکند. مدیریت صحیح مصرف کود نیتروژن می‌تواند منجر به افزایش عملکرد و کیفیت میوه بلوبری شود.
بهترین زمان مصرف کود نیتروژن برای کشت بلوبری
- مرحله شروع رشد رویشی: اوایل فصل بهار.
- مرحله پیش از گلدهی: اواسط فصل بهار.
- مرحله شروع رشد میوه: اوایل فصل تابستان.
- مرحله پش از برداشت: اواخر فصل تابستان.
مقدار مناسب مصرف کود نیتروژن برای کشت بلوبری
- 20 تا 30 گرم نیتروژن برای هر بوته در سال اول کاشت.
- 40 تا 50 گرم نیتروژن برای هر بوته در سال دوم و سوم کاشت.
- 70 تا 100 گرم نیتروژن برای هر بوته در سال چهارم به بعد.
علائم کمبود نیتروژن در بلوبری
- تاخیر در رسیدن میوه‌ها
- کیفیت پایین میوه بلوبری
- تعداد کمتر میوه
- بوته‌های کوتاه و ضعیف
- تغییر رنگ ساقه‌ها
- چوبی شدن زودرس ساقه‌ها و از بین رفتن آن‌ها
نقش کود نیتروژن در کشت بلوبری
- تولید کلروفیل برای افزایش فتوسنتز گیاه بلوبری
- تقویت شاخه‌های جدید
- رشد سریع برگ‌های درختچه
- بهبود طعم و آبدار بودن بلوبری
- افزایش تولید انرژی
- رشد ریشه‌های جدید افزایش جذب مواد مغذی
- پیشگیری از پیری زودرس
انواع کود نیتروژن مناسب برای بلوبری
- کود NPK + TE 40-5-5 حاوی 40 درصد نیتروژن
- سولفات آمونیوم حاوی 21 درصد نیتروژن است.
- نیترات آمونیوم حاوی 34 درصد نیتروژن است.
- اوره حاوی 46 درصد نیتروژن است.
- نیترات کلسیم حاوی 15 درصد نیتروژن است.
- نیترات پتاسیم حاوی 13 درصد نیتروژن است.
- کودهای آلی نیتروژن دار
بهترین کود نیتروژن برای بلوبری
شما به عنوان کشاورز همیشه انواع کودهای شیمیایی را پیش‌روی خود دارید و همواره کودهای متنوعی توسط افراد مختلف به شما پیشنهاد می‌گردد. اما باید بدانید که بهترین کود برای زمین شما بستگی به خاک شما دارد. به همین جهت پیشنهاد می‌گردد پیش از انتخاب کود حتما آزمایش خاک انجام دهید تا از کاستی‌های خاک خود مطلع باشید.
در صورتی‌که مشخص شد خاک شما دارای شرایط استاندارد و پایداری است، اگر جهت تامین نیازهای گیاه خود به دنبال بهترین کود نیتروژن برای بلوبری هستید، ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که از کود 20-20-20 (سه 20) استفاده کنید. این کود دارای درصدهای مساوی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم به همراه ریز مغذی‌های موردنیاز گیاه است که باعث رشد بهتر و کیفیت بالاتر در محصول نهایی سیب شما خواهد شد.
اما در صورتی‌که پس از آزمایش خاک مشخص شد خاک شما از لحاظ نیتروژن فقیر است، به شما پیشنهاد می‌کنیم که از کود 5-5-40 استفاده کنید. این کود منبع غنی از نیتروژن به همراه درصدهای مناسبی از فسفر و پتاسیم است که علاوه بر رفع فقر نیتروژن خاک شما، به رشد هر چه بهتر و تامین نیازهای جانبی گیاه نیز کمک میکند. پیشنهاد می‌کنیم که از محصولات زیر استفاده نمایید.
کود فسفر برای کشت بلوبری
فسفر یکی از عناصر ضروری برای رشد سالم بلوبری است. به خصوص در مراحل اولیه رشد گیاه و توسعه سیستم ریشه. این عنصر نقش حیاتی در انتقال انرژی، توسعه ریشه‌ها و بهبود کیفیت میوه‌ها دارد. بلوبری به خاک‌های اسیدی نیاز دارد و جذب فسفر در این نوع خاک ها بهتر انجام می‌شود. اما همچنان تامین کافی فسفر از طریق کوددهی اهمیت زیادی دارد.
بهترین زمان مصرف کود فسفر برای کشت بلوبری
- مرحله قبل از کاشت: اواخر زمستان یا اوایل بهار.
- مرحله شروع فصل رشد: اوایل فصل بهار.
- مرحله قبل از گل دهی: اواسط فصل بهار.
- مرحله پس از برداشت: اواخر تابستان یا اوایل بهار.
مقدار مصرف کود فسفر برای کشت بلوبری
- 200 تا 300 کیلوگرم کود فسفر در مرحله قبل از کاشت.
- 100 تا 150 کیلوگرم کود فسفر اوایل فصل رشد در هر هکتار.
- 150 تا 200 کیلوگرم کود فسفر برای درختان بالغ.
علائم کمبود فسفر در بلوبری
- کاهش تحمل گیاه به سرما و خشکی زیاد.
- افزایش زمان بین گلدهی و برداشت میوه.
- پدیدار شدن ریشه‌های کوتاه و کم پشت و ضعیف.
- رنگ پریدگی عمومی یا زردی خفیف برگ‌های جدید.
نقش کود فسفر در کشت بلوبری
- بهبود انتقال انرژی در گیاه.
- کمک به جذب بیشتر نیتروژن و پتاسیم.
- افزایش فعالیت‌های میکروارگانیسم‌های مفید خاک.
- کمک به کاهش زمان برداشت محصول.
- افزایش سایز میوه‌ها.
- کاهش بیماری‌های ریشه‌ای.
انواع کود فسفر برای کشت بلوبری
- کود کود NPK + TE 10-50-10
- کود فسفات ساده
- کود سوپر فسفات تریپل
- کود دی آمونیوم فسفات
- کود فسفات آمونیوم مونو
- کود اسید فسفریک
- کودهای ارگانیک فسفری
بهترین کود فسفر برای بلوبری چیست؟
از جمله سوالاتی که همواره ذهن کشاورزان را مشغول کرده، انتخاب بهترین کود کشاورزی برای استفاده در مزارع و باغات است. باید در نظر داشته باشید که نیازهای هر محصول با سایرین متفاوت است و باید در انتخاب کود و همچنین زمان کوددهی دقت بفرمایید. در زمینه تامین نیازهای فسفری زمین کشاورزی خود ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که از کود 10-50-10 استفاده کنید.
این کود به عنوان منبع غنی از فسفر شناخته می‌شود که دارای درصدهای مناسبی از پتاسیم و نیتروژن نیز می‌باشد و استفاده از آن نه تنها به فقر فسفر در خاک شما پایان می‌دهد بلکه سایر نیازهای کودی گیاه شما را نیز برطرف می‌نماید. پیشنهاد ما برای بهترین کود فسفر برای بلوبری این کود فوق العاده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر بر روی تصویر زیر کلیک نمایید.
کود پتاسیم برای کشت بلوبری
پتاسیم یکی از عناصر حیاتی برای رشد و تولید محصول در گیاه بلوبری است. این عنصر به عنوان تنظیم کننده اصلی فرآیندهای فیزیولوژیکی مانند تنفس، فتوسنتز، انتقال موادمغذی و تنظیم آب در گیاه عمل میکند. استفاده صحیح از کودهای حاوی پتاسیم منجر به افزایش کیفیت میوه‌ها، بهبود رنگ و طعم و افزایش مقاومت گیاه به تنش‌های محیطی می‌شود.
بهترین زمان مصرف کود پتاسیم برای کشت بلوبری
- مرحله قبل از شروع رشد فعال درختچه بلوبری: اوایل فصل بهار.
- مرحله گلدهی: اواسط فصل بهار.
- مرحله رشد و رسیدگی میوه‌ها: اواسط فصل تابستان.
- مرحله برداشت محصول: فصل پاییز.
مقدار مصرف کود پتاسیم برای کشت بلوبری
- 30 تا 50 گرم پتاسیم خالص برای گیاهان جوان 1 تا 3 سال.
- 100 تا 150 گرم پتاسیم خالص برای گیاهان بالغ بیش از 3 سال.
علائم کمبود پتاسیم برای کشت بلوبری
- کلروز حاشیه‌ای برگ‌ها
- نکروز برگ‌ها
- کاهش محتوای قندی میوه‌ها
- کاهش کیفیت میوه‌ها
- ضعف در ساختار سلولی و کاهش استحکام گیاه
نقش کود پتاسیم در کشت بلوبری
- انتقال مواد مغذی و قندی از برگ‌ها به میوه‌ها
- کمک به سلامت عمومی گیاه
- تنظیم PH خاک
- جلوگیری از ریزش گل‌ها و میوه‌ها
- افزایش تولید پروتئین متابولیسم و کربوهیدرات‌ها
انواع کود پتاسیم برای کشت بلوبری
- کود سولفات پتاسیم حاوی 50 درصد پتاسیم.
- کود نیترات پتاسیم حاوی 46 درصد پتاسیم.
- کود کلرید پتاسیم حاوی 60 درصد پتاسیم.
- کود پتاسیم منیزیم سولفات حاوی 22 درصد پتاسیم.
- کودهای پتاسیمی ارگانیک
بهترین کود پتاسیم برای بلوبری
همانطور که گفته شد کودهای پتاسیم و پتاس بالا، تامین کننده یکی از حیاتی‌ترین و مهمترین عناصر موردنیاز درخت آووکادو یعنی عنصر پتاسیم هستند. جهت انتخاب صحیح نسبت به استفاده از کود پتاسیم به عنوان بهترین کود پتاسیم برای درخت بلوبری، پیشنهاد ما این است که ابتدا آزمایش خاک تهیه کرده و سپس از یکی از محصولات زیر بنا بر نظر کارشناسان استفاده نمایید.
1- کود پتاسیم مایع آیش (Active-K)
چنانچه به دنبال بهترین کود پتاسیم برای بلوبری هستید، کود پتاسیم مایع آیش پتاسیم (Active-K) یک منبع بی‌نظیر و کارآمد از پتاسیم است که به‌طور خاص برای افزایش جذب این عنصر ضروری توسط گیاهان طراحی شده است. پتاسیم یکی از مهمترین عناصر موردنیاز برای رشد و توسعه گیاهان به شمار می‌رود و در فرآیندهای مختلفی از جمله تنظیم آب، گازرسانی، و متابولیسم نقش کلیدی دارد. با استفاده از آیش پتاسیم، کشاورزان می‌توانند از قابلیت‌های این عنصر در بهبود عملکرد گیاهان بهره‌مند شوند.
کود 36-12-12
کود پتاسیم NPK+TE 12-12-36 یکی از ترکیبات متنوع و مؤثر در کشاورزی است که شامل نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) با نسبت 36-12-12 می‌باشد. این کود به‌ویژه برای گیاهانی که نیاز به پتاسیم بیشتری دارند، مانند میوه‌جات و سبزیجات، بسیار مناسب است. پتاسیم نقش کلیدی در فرآیندهای متابولیکی گیاهان ایفا میکند و به بهبود کیفیت میوه و افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌های محیطی کمک میکند.
کود سولوپتاس (سولفات پتاسیم)
محلول سولوپتاس یا همان کود سولفات پتاسیم یک ترکیب عالی برای تامین پتاسیم موردنیاز گیاهان طی مراحل رشد است. سولوپتاس به صورت محلول در آب ارائه می شود و به راحتی توسط گیاه جذب می‌گردد. پتاسیم برای رشد گیاهان ضروری است و نقش بسیار مهمی در فرایندهای مختلف متابولیکی و فیزیولوژیکی دارد.
استفاده از محلول سولوپتاس برای گیاهان دارای فواید بیشماری است. سولوپتاس موجب رشد بهتر و تولید میوه‌های باکیفیت می‌شود، به قوی شدن سیستم ایمنی گیاه کمک میکند و تنش‌های ناشی از گرما یا تغییرات رطوبت را کم میکند. سولوپتاس به گلدهی و میوه‌دهی نیز کمک میکند و با داشتن مقادیر بالای پتاسیم گیاهان شما می‌توانند بیشتر رشد کنند و میوه‌های بیشتری تولید نمایند. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد سولوپتاس اطلاعات داشته باشید پیشنهاد می‌کنیم مقاله “سولوپتاس چیست؟” را مطالعه بفرمایید.
کود ریزمغذی برای کشت بلوبری
در کشت بلوبری علاوه بر کودهای ماکرو(نیتروژن، فسفر، پتاسیم)، استفاده از کودهای ریزمغذی نیز ضروری است. ریزمغذی ها به گیاه کمک می‌کنند تا فرآیندهای بیولوژیکی مختلف به درستی انجام شود و گیاه در برابر مشکلات مختلف مانند کمبود مواد مغذی و آفات مقاوم تر باشد.
بهترین زمان مصرف کود ریزمغذی برای کشت بلوبری
- قبل از شروع فصل رشد: اواخر زمستان یا اوایل فصل بهار.
- شروع فصل رشد: اوایل بهار تا اوایل تابستان.
- زمان گلدهی و تشکیل میوه: اواسط بهار تا اوایل تابستان.
- بعد از برداشت محصول: اواخر تابستان یا اوایل پاییز.
مقدار مصرف کود ریزمغذی برای کشت بلوبری
مقدار کلی مصرف کود ریزمغذی برای کشت بلوبری به طور متوسط حدود 2 تا 3 کیلوگرم در هکتار برای یک دوره رشد است. این مقدار شامل ترکیب های ریزمغذی مانند آهن، روی، منیزیم، مس، بور و منگنز است. که این مقدار بسته به نوع خاک و نیاز گیاه می‌تواند تغییر کند.
علائم کمبود ریزمغذی‌ها در بلوبری
- سفید شدن برگ‌ها
- ایجاد لکه‌های قهوه‌ای یا زرد در بین برگ‌ها
- خشک و شکننده شدن نوک برگ‌ها
- پدیدار شدن بیماری‌های قارچی
نقش ریزمغذی‌ها در کشت بلوبری
- افزایش تولید کلروفیل برای انجام فتوسنز در گیاه.
- افزایش تولید هورمون اکسین در گیاه.
- تنظیم تنش‌های محیطی.
- گوراش مواد غذایی گیاه.
- تسهیل در انتقال کلسیم.
- تولید آنزیم‌های ضروری و تقویت کننده سیستم ایمنی گیاه.
- بهبود نیتروژن‌زایی.
انواع کود ریزمغذی برای کشت بلوبری
- کود آهن
- کود روی
- کود منیزیم
- کود بور
- کود مس
- کود منگنز
- کود مولیبدن
مراحل رشد بلوبری
مراحل رشد بلوبری شامل چندین مرحله مختلف است که هر کدام نیاز به مراقبت ویژه و کوددهی مناسب دارند. در اینجا مراحل رشد بلوبری و نوع کودهی که در این مرحله نیاز است برای شما آورده شده است:
1. مرحله رشد اولیه (کاشت و جوانه زنی)
این مرحله یک تا دو ماه بعد از کاشت نهال است. که در این مرحله گیاه به تقویت ریشه‌ها و رشد سریع نیاز دارد.
کودهای مورد نیاز این مرحله:
- کود نیتروژن: برای رشد اولیه و سبز شدن گیاه.
- کود فسفر: برای توسعه ریشه‌ها.
2. مرحله رشد رویشی
این مرحله 2 تا 3 ماه پس از کاشت است. در این مرحله گیاه به رشد رویشی خود ادامه می‌دهد و به تقویت شاخه‌ها و برگ‌ها نیاز دارد.
کودهای موردنیاز این مرحله:
- کود نیتروژن: برای رشد بیشتر و سبز شدن برگ‌ها.
- کود منیزیم: برای تقویت فتوسنتز و حفظ سبزی برگ‌ها.
- کود روی و آهن: برای جلوگیری از کمبود ریزمغذی‌ها و بهبود عملکرد فتوسنتز گیاه.
3. مرحله گلدهی
در این مرحله گیاه به حمایت برای تلقیح گل‌ها و تولید میوه نیاز دارد.
کودهای موردنیاز این مرحله:
- کود فسفر: برای تقویت گلدهی و تشکیل میوه‌ها.
- کود پتاسیم: برای حمایت از فرآیند گلدهی و تقویت میوه‌ها.
- کود بور: برای تلقیح گل‌ها و بهبود تشکیل میوه‌ها.
4. مرحله تشکیل میوه
این مرحله 4 تا 6 هفته بعد از گلدهی اتفاق می‌افتد.
کودهای موردنیاز این مرحله:
- کود پتاسیم: برای تقویت رشد میوه‌ها و بهبود کیفیت آن‌ها.
- کود فسفر: برای تقویت تشکیل میوه و رشد ریشه ها.
- کود منیزیم: برای کمک به تولید کلروفیل و بهبود فتوسنتز.
5. مرحله رسیدن میوه‌ها
این مرحله اواخر فصل تابستان اتفاق می‌افتد.
کودهای موردنیاز این مرحله:
- کود پتاسیم: برای بهبود کیفیت و طعم میوه‌ها.
- کود ریزمغذی‌ها: برای جلوگیری از کمبود ریزمغذی‌ها و حفظ سلامت گیاه.
- کود فسفر برای تقویت سیستم ریشه‌ها و بهبود رشد میوه‌ها.
6. مرحله برداشت بلوبری
بلوبری معمولا 3 تا 4 هفته پس از گلدهی به بلوغ می‌رسد. زمان دقیق برداشت بستگی به نوع و شرایط اقلیمی دارد اما معمولا اواخر تابستان تا اوایل پاییز برداشت می‌شوند. زمانی که میوه بلوبری کاملا رسیده باشد رنگ آن‌ها آبی تیره و یک‌دست است. توجه داشته باشید که میوه‌های رسیده نرم‌تر از میوه‌های نارس است اما نباید خیلی نرم شوند.
برداشت بلوبری به دو صورت دستی و مکانیکی انجام می‌گیرد.
برداشت دستی: این روش برای بلوبری‌ها بهترین و معمول‌ترین روش است. می‌توانید میوه‌ها را به آرامی از روی بوته‌ها چیده و در سبدهای مخصوص برداشت قرار دهید .
برداشت مکانیکی: برای کشت‌های بزرگ‌تر یا تجاری، از دستگاه‌های مکانیکی برای برداشت سریع و با حجم بیشتر استفاده می‌شود.
7. مرحله پس از برداشت
بلوبری ها پس از برداشت باید در شرایط مناسب سرد و خشک نگهداری شوند تا کیفیت خود را حفظ کنند. بهترین دما برای ذخیره‌سازی بلوبری حدود منفی 200 درجه سانتی گراد است. از نگهداری آن‌ها در دمای خیلی بالا و مرطوب جلوگیری کنید زیرا ممکن است باعث پوسیدگی یا آسیب به بافت میوه شود.
سخن پایانی
در پایان، بلوبری یکی از گیاهان ارزشمند است که علاوه بر طعم لذیذ و خواص فراوان، به دلیل نیاز به شرایط ویژه برای رشد و مراقبت‌های خاص، به یک محصول خاص و با ارزش تبدیل شده است. با توجه به مراحل مختلف کشت، کوددهی صحیح و شناخت درست نیازهای گیاه در هر مرحله از رشد، می‌توان به تولید محصولی با کیفیت و بازده بالا دست یافت.
همچنین توجه به زمان برداشت و روش‌های صحیح آن، نقش کلیدی در حفظ کیفیت میوه و بهره‌برداری از این محصول پرخاصیت دارد. با رعایت این نکات می‌توان از کشت بلوبری نه تنها به عنوان یک منبع اقتصادی سودآور، بلکه به عنوان یک گیاه مفید و موثر در بهبود سلامتی بهره‌مند شد.
سپاس گزاریم که تا آخر این مقاله ما را همراهی کرده‌اید امید است که مطالب ارائه شده برای شما مفید و کاربردی واقع شده باشد.
