مقدمه

کشت یونجه در مناطق مختلفی از ایران رونق دارد و یونجه یکی از اصلی‌ترین و مقوی‌ترین گیاهان علوفه‌ در کشور محسوب می‌شود. در این مقاله قصد داریم در مورد کشت یونجه، کودهای مورد نیاز یونجه، مراحل رشد یونجه و همچنین توضیحات اندکی در مورد خواستگاه و تاریخچه یونجه برای شما بنویسیم. چنانچه بدنبال آموزش 0 تا 100 کشت یونجه در ایران هستید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

یونجه از خانواده بقولات از گیاهان علوفه‌ای، به علت توانایی قابل توجهش در تولید محصول فراوان و تأثیر مهم آن در حاصلخیزی خاک و افزایش مواد آلی از اهمیت خاصی برخوردار است. یونجه یکی از مهم‌ترین علوفه‌های گیاهی است که در تغذیه دام‌ها از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد و معمولاً به عنوان علوفه‌ای گیاهی شناخته می‌شود و در واقع یکی از پرکاربردترین علوفه‌های جهان است.

خواستگاه و تاریخچه یونجه در ایران

خواستگاه جغرافیایی یونجه به ناحیه‌ی مرکزی ایران، به‌ویژه شمال‌غرب آن مربوط می‌شود، جایی که این گیاه به وفور وجود دارد و اهمیت زیادی دارد. همچنین، وجود یونجه در این منطقه در مقایسه با سایر مناطق کشور متمایز است. به‌علاوه، ذخایر ژنتیکی این گیاه بسیار غنی است و این موضوع می‌تواند به توسعه و کشت بهتر آن کمک کند.

یونجه، به عنوان یکی از مهمترین گیاهان علوفه‌ای در دنیا، تاریخچه‌ای بسیار کهن دارد. این گیاه نخستین بار توسط انسان‌های اولیه به عنوان منبع ارزشمندی برای تغذیه دام شناسایی شد. کشت یونجه در ایران به دوران مادها و هخامنشیان بازمی‌گردد. در زمان حمله خشایارشاه به یونان در ۴۹۱ سال قبل از میلاد، این علوفه از ایران به آنجا منتقل شد و بعدها به ایتالیا و سایر کشورهای اروپایی گسترش یافت.

یونجه در قرن دوم قبل از میلاد از طریق یونانی‌ها به رومی‌ها رسید و در قرن اول قبل از میلاد، کشاورزان جنوبی اسپانیا به کشت آن پرداختند. در طول قرن‌های ۱۶ تا ۱۸ میلادی، این گیاه از اسپانیا به فرانسه، بلژیک، هلند، انگلستان، استرالیا، سودان و روسیه گسترش پیدا کرد. قرن ۱۸ به اوج جهانی شدن یونجه منجر شد و این گیاه توسط اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها به قاره آمریکا منتقل شد.

در قرن ۱۹ نیز، استعمارگران این گیاه را به استرالیا و آفریقای جنوبی بردند. امروز، کشت یونجه از عرض جغرافیایی ۵۹ درجه شمالی تا ۵۳ درجه جنوبی ادامه دارد و در غرب ایران تنوع زیادی از نظر انواع یونجه مشاهده می‌شود. برخی پژوهشگران به عنوان مرکز جغرافیایی این گیاه، کشور ایران را معرفی می‌کنند.

به مناسبت اینکه این گیاه (یونجه) به مادها تعلق داشته است، آن را مدیک نامیدند و این واژه سپس در ادبیات لاتین به مدیکا و در مجموعه لغات و اصطلاحات علمی گیاهشناسی به مدیکاگو تبدیل و به کار برده شده است. امروزه یونجه در ایتالیا به اربامدیکا معروف است و نام ملیگا هنوز در قسمت‌هایی از اسپانیا به کار برده می‌شود. در چین باستان، یونجه را مو سو می‌نامیدند.

به دلیل ریشه‌های عمیق و راست، این گیاه توانایی جذب رطوبت و آب را از اعماق زمین تا عمق ۵ متری و حتی بیشتر دارد. این ویژگی به گیاه این امکان را می‌دهد که از خطرات ناشی از دوره‌های طولانی خشکی در امان بماند و همچنین در شرایط مناسب دوباره به رشد و نمو خود ادامه دهد.

بهترین خاک برای یونجه

یونجه به‌طور معمول بین ۳ تا ۵ سال در یک زمین باقی می‌ماند و به خاطر فعالیت ماشین‌آلات در مراحل کشت و برداشت، خاک مزرعه به تدریج فشرده می‌شود. بنابراین، بهتر است یونجه در خاک‌هایی کشت شود که عمق زراعی آن کمتر از ۲۱ سانتی‌متر نباشد. خاک‌های رسی و شنی برای کشت این گیاه مناسب هستند و آن قابلیت کشت در خاک‌های شور و آهکی را نیز دارد.

یونجه در محدوده pH خنثی تا کمی قلیایی بهترین رشد را دارد و اگر pH کمتر از ۵/۵ باشد، نمی‌تواند به رشد خود ادامه دهد. این گیاه به خوبی با شرایط اقلیمی مختلف سازگار می‌شود و در نقاط مختلف جهان کشت می‌شود.

بهترین دمای رشد برای یونجه

از نظر دما، این گیاه می‌تواند دماهای بین ۵۴- تا ۶۱- درجه سانتی‌گراد را با وجود پوشش مناسب تحمل کند. دمای بهینه برای رشد این گیاه بین ۱۵ تا ۳۱ درجه سانتی‌گراد است.

خواص و تاثیرات یونجه برای انسان

یونجه به عنوان یک منبع غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی شناخته می‌شود. این گیاه شامل ویتامین‌های A، C، E و K که برای حفظ سلامت عمومی بدن ضروری هستند و شامل مواد معدنی آهن، کلسیم و پتاسیم که به تقویت استخوان‌ها و عملکرد بهتر سیستم عصبی کمک می‌کنند.

فراورده‌های بدست آمده از برگ یونجه دارای خاصیت ضدآرتروز، ضددیابت، و ضد آسم می‌باشد. این ویژگی‌ها به دلیل ترکیبات فعال موجود در برگ‌های یونجه است که به کاهش التهاب و بهبود عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند. همچنین، برگ‌های یونجه برای ناراحتی‌های کلیه، مثانه و پروستات بسیار مفید است و مصرف این برگ‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم ادراری و سلامت پروستات کمک کند.

مهمترین اثرات یونجه شامل: سقط کننده، ضد التهاب، ضد میکروب، ضد اسپاسم، تقویت کننده معده و بدن، کاهش قند خون و کلسترول، ضد تب و صفرا آور می‌باشد. این اثرات نشان‌دهنده خواص متعدد و کاربردهای درمانی یونجه است. همچنین عصاره یونجه در مواد پخته شده و نوشابه‌ها و مواد غذایی آماده به کار می‌رود که منبع غنی کلروفیل و کاروتن می‌باشد. این مواد به سلامت پوست و بدن کمک شایانی می‌کنند.

بهترین زمان کشت یونجه

کشت یونجه در ایران به دلیل تنوع اقلیمی و جغرافیایی، نیازمند توجه به زمان مناسب کشت در هر منطقه است. بهترین زمان برای کشت یونجه به عوامل مختلفی از جمله نوع آب و هوا، دما و ویژگی‌های خاک بستگی دارد. ویژگی‌های آب و هوایی این گیاه، به ویژه بهارهای دیررس و تابستان‌های کوتاه، آن را برای نواحی با آب و هوای قاره‌ای، مانند مناطق سردسیر و غربی کشور ایران، مناسب می‌سازد.

یونجه معمولاً مناطقی با آب و هوای گرم را ترجیح می‌دهد و بهترین عملکرد را در خاک‌های مناسب دارد؛ در حالی که در زمین‌های شنی و در آب و هوای سرد، محصول مناسبی تولید نمی‌کند. این گیاه در شرایط آب و هوایی قاره‌ای سرد و تابستان‌های گرم و خشک به خوبی رشد و توسعه پیدا می‌کند. در ادامه، زمان‌های مناسب کشت یونجه براساس مناطق و استان‌های مختلف ایران بررسی می‌شود.

1. مناطق گرمسیر (مانند خوزستان)

در استان خوزستان که دارای آب و هوای گرم و مرطوب است، بهترین زمان برای کشت یونجه اواخر پاییز تا اوایل زمستان می‌باشد. در این دوره، دمای هوا نسبتاً معتدل‌تر است و این امکان را فراهم می‌کند که گیاه به خوبی رشد کند. همچنین، در این مناطق، کاشت پاییزه نسبت به بهاره ارجحیت دارد. البته در مناطق گرمسیر نیاز به آبیاری بیشتری باشد.

2. مناطق معتدل (مانند فارس و اصفهان)

در مناطق معتدل ایران، مانند فارس و اصفهان، بهترین زمان برای کشت یونجه به دو فصل پاییز و بهار تقسیم می‌شود.کاشت پاییزه معمولاً از اوایل شهریور تا اواسط شهریور انجام می‌شود. در این دوره، یونجه باید قبل از شروع سرمای شدید کاشته شود تا بتواند به خوبی در خاک مستقر شود. کاشت بهاره نیز از نیمه دوم اردیبهشت تا خرداد انجام می‌شود. در این زمان، یونجه باید پس از رفع سرمای بهاره کاشته شود تا شرایط مناسب برای رشد و نمو آن فراهم گردد. این زمان‌ها به کشاورزان کمک می‌کند تا از حداکثر بازدهی و کیفیت محصول بهره‌مند شوند.

3. مناطق سردسیر (مانند کردستان و همدان)

در مناطق سردسیر ایران، مانند کردستان و آذربایجان، بهترین زمان برای کشت یونجه به دو فصل پاییز و بهار تقسیم می‌شود. کاشت پاییزه معمولاً در اوایل شهریور انجام می‌شود، در حالی که کاشت بهاره باید زودتر از شروع گرما، معمولاً در اوایل اردیبهشت، صورت گیرد. در این مناطق، کاشت باید به گونه‌ای انجام شود که گیاه قبل از شروع سرمای شدید یا گرمای تابستانه در خاک جای بگیرد. این زمان‌بندی مناسب به گیاه کمک می‌کند تا به خوبی مستقر شده و از شرایط جوی نامساعد محافظت شود.

هر کدام از انواع یونجه بر اساس نام ناحیه‌ای که در آن کاشته می‌شوند، نامگذاری شده‌اند، مانند یونجه همدانی، یونجه بمی و یونجه بغدادی. یکی از ویژگی‌های بارز یونجه همدانی، توانایی آن در رشد در مناطق سرد و مقاومت بالای آن در برابر سرمای زمستان است. از نظر ظاهری، بوته‌های یونجه همدانی دارای ساقه‌های بلند و چوبی با شاخ و برگ نسبتاً کم و برگ‌های کوچک‌تر از سایر انواع یونجه ایرانی هستند. بنابراین، واریته‌های یونجه همدانی جزو مقاوم‌ترین، سازگارترین، بلندترین و خوش‌فرم‌ترین انواع یونجه به شمار می‌روند و بهترین گزینه برای استان همدان محسوب می‌شوند.

ایران در میان کشورهای تولیدکننده یونجه، در جایگاه هشتم جهانی قرار دارد و در دهه گذشته، میانگین سطح زیر کشت این محصول بیش از 600 هزار هکتار بوده است که منجر به تولید حدود 750 هزار تن یونجه خشک شده است.

انواع روشهای کشت یونجه

کشت یونجه به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که هر یک از این روش‌ها بسته به شرایط محیطی، وسعت زمین و هدف کشت انتخاب می‌شوند.

کاشت یونجه به دو روش اصلی انجام می‌شود: کاشت دست‌پاش که معمولاً در زمین‌های کوچک و با وسعت کم کاربرد دارد و بذرها به صورت دستی در زمین پخش و با لایه نازکی از خاک پوشیده می‌شوند، این روش مزایای کنترل دقیق بر عمق و تراکم بذر را دارد اما زمان‌بر و نیاز به نیروی انسانی بیشتری دارد؛ و کاشت مکانیزه که برای زراعت‌های بزرگ استفاده می‌شود و بذرها با ماشین‌های بذرافشان کاشته می‌شوند، این روش سرعت بالاتر و یکنواختی بیشتری در توزیع بذرها دارد اما نیاز به یک سرمایه اولیه برای خرید ماشین‌آلات دارد.

در روش دست‌پاش، بذرها به‌صورت دستی روی سطح زمین پخش می‌شوند و سپس با استفاده از شانه‌کش، با خاک مخلوط می‌شوند. در این روش، کنترل عمق، تراکم و یکنواختی کشت بسیار دشوار است و همچنین میزان بذر مصرفی به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از روش مکانیزه است.

اگر به هر دلیلی امکان استفاده از روش مکانیزه وجود نداشته باشد، توصیه می کنیم ماسه خشک به اندازه مشخصی از الک چهارمیلیمتری و سپس الک دومیلیمتری عبور داده می‌شود. دانه‌های ماسه باقی‌مانده در الک دوم نسبت به بذر یونجه به دو برابر نسبت مخلوط می‌شوند و سپس کاشت انجام می‌گیرد. این روش باعث کاهش میزان بذر و ایجاد تراکم یکنواخت‌تری در سطح یونجه خواهد شد.

روش‌های کشت بر اساس نوع بستر

کشت مسطح: در این روش، بذرها به صورت یکنواخت در سطح زمین پخش می‌شوند و سپس با لایه نازکی از خاک پوشانده می‌شوند. این روش مزایای خاصی دارد، از جمله توزیع یکنواخت بذرها که می‌تواند به جوانه‌زنی بهتری منجر شود. با این حال، یکی از معایب آن این است که ممکن است تعدادی از بذرها در سطح خاک باقی بمانند که باعث کاهش جوانه‌زنی می‌شود. در کاشت مسطح دو نوع از ادوات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد:  غلتک زراعی که به عنوان ردیف کار است:

خطي کار غلات دانه‌ریز به‌طور کلی برای کاشت یونجه استفاده می‌شود که بذرها از طریق سوراخ انتهایی مخزن به یک چرخ‌دنده منتقل می‌شوند و پس از تقسیم به‌وسیله لوله‌های تعبیه‌شده در بخش جلویی دیسک شیاری ریزش می‌کنند.

کشت جوی و پشته: در این روش، زمین به صورت جوی و پشته آماده می‌شود و سپس بذرها در ردیف‌های مشخص کاشته می‌شوند. این روش بهبود زهکشی را فراهم کرده و خطر غرقابی شدن ریشه‌ها را کاهش می‌دهد. اما نیاز به کار بیشتری برای آماده‌سازی زمین دارد که ممکن است هزینه و زمان بیشتری را طلب کند و بـراي كاشـت در اراضـي بـا زهكشي مناسب توصيه نميشود.

یکی از معایب اصلی روش کشت جوی و پشته، وجود فضای خالی در جوی‌هاست که می‌تواند به رشد علف‌های هرز کمک کند و مدیریت آن‌ها را دشوارتر کند. برای کاهش این فضا، پیشنهاد می‌شود که کاشت در دو طرف پشته‌ها انجام شود.

در زراعت یونجه، معمولاً پهنای پشته‌ها بیشتر از سایر گیاهان زراعی در نظر گرفته می‌شود. بسته به شرایط خاک و منابع آبی موجود، عرض پشته‌ها معمولاً بین 1 تا 1.5 متر با جوی‌هایی به عرض 50 سانتی‌متر و عمق 10 تا 15 سانتی‌متر تعیین می‌شود. اگر پشته‌ها بسیار عریض باشند، آب به وسط آن‌ها نفوذ نخواهد کرد و سرعت آبیاری به شدت کاهش می‌یابد. برای جلوگیری از خشکی بوته‌های واقع در وسط پشته‌ها، لازم است که عمق و عرض جوی‌ها افزایش یابد.

در خاک‌های سنگین که معمولاً زهکشی کمتری دارند، عمق جوی‌ها باید بیشتر در نظر گرفته شود تا آب به تمامی قسمت‌های پشته نفوذ کند. همچنین، یکی از مزایای کشت به روش جوی و پشته این است که این روش امکان زراعت یونجه را در اراضی با شوری نسبتاً بالا فراهم می‌آورد. در چنین شرایطی، توصیه می‌شود که کاشت در دو طرف پشته‌ها انجام شود و فضای وسط آن‌ها خالی بماند.

کودهای مورد نیاز یونجه

یونجه به دلیل داشتن دوره کوتاه رشد یکی از گیاهانیست که بسیار به قدرت خاک وابسته است. بدین معنی که مواد مغذی و ریزمغذی مورد نیاز یونجه باید در زمان مناسب و به مقدار کافی در دسترس این گیاه قرارگیرند و در این صورت گیاه یونجه به بالاترین سطح بهره‌وری و باردهی خواهد رسید. رشد مناسب و خوب یونجه بسیار به کوددهی و تامین غذایی این گیاه وابسته است. عناصر موردنیاز یونجه در طول رشد عبارت‌اند از :

1. نیاز شدید و زیاد به پتاسیم دارد
2. نیتروژن
3. کلسیم
4. فسفر
5. ریزمغذی ها

انتخاب کودهای مناسب می‌تواند بر کیفیت و مقدار محصول نهای یونجه تأثیر بگذارد. در ادامه، انواع کودهای مناسب برای کشت یونجه را بررسی خواهیم کرد. کودهایی که بتوانند نیازهای کودی یونجه را به شکل کامل برطرف نمایند.

کود 20-20-20

کود 20 (20-20-20)  به دلیل دارا بودن سه عنصر اساسی مورد نیاز یونجه برای رشد آن بسیار مناسب است. این کود شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم به نسبت مساوی است و در تقویت رشد ریشه، بهبود تولید علوفه و افزایش کیفیت یونجه موثر است. استفاده از آن در فصل رشد یونجه توصیه می‌شود.

یونجه نیاز پتاسیمی بالایی دارد و با هر بار برداشت مقدار زیادی پتاسیم از خاک خارج می شود و در صورت کمبود پتاسیم لکه های سفید در امتداد حاشیه برگ پدیدار می گردد.

 

فسفر هم سبب گسترش ریشه های یونجه شده و عملکرد محصول را افزایش می دهد و باعث مقاومت یونجه در برابر آفات و بیماری ها می گردد. اگر یونجه دچار کمبود فسفر شود برگ ها به رنگ سبز تیره یا بنفش در می آید و از نوک برگ فرایند خشک شدن شروع می شود.

با استفاده از کود سه بیست (20-20-20) می توان نقش موثری در رفع کمبود این عناصر برای یونجه داشت.

بهترین زمان استفاده از کود سه بیست (20-20-20) برای یونجه

بهترین زمان استفاده از کود سه بیست برای یونجه، در واقع در مراحل اولیه کاشت و بعد از جوانه‌زنی است. این زمان به یونجه کمک می‌کند تا به خوبی رشد کند و از منابع غذایی موجود بهره‌مند شود. مهم است که این کود را تا حدود دو ماه قبل از برداشت محصول نیز ادامه دهید. این کار باعث تقویت گیاه می‌شود و به بهبود کیفیت و میزان تولید محصول کمک می‌کند. بنابراین، اگر برنامه‌ریزی درستی داشته باشید، می‌توانید حداکثر بهره‌وری را از یونجه‌های خود به دست آورید.

بهترین روش استفاده از کود سه بیست (20-20-20) برای یونجه

این کود می‌تواند از طریق هر دو روش محلول‌پاشی و آبیاری به گیاه یونجه برسد تا به این ترتیب بهترین نتایج را در افزایش محصول به همراه داشته باشد.

1. روش محلول‌پاشی:
   در این روش، مقدار مشخصی از کود 20-20-20 با حجم معینی از آب ترکیب می‌شود. سپس این محلول با استفاده از پمپ‌های پاشش روی برگ‌های گیاه اسپری می‌گردد. این روش به گیاه یونجه کمک می‌کند تا به سرعت عناصر مغذی را از طریق برگ‌ها جذب کند و موجب رشد بهتر و سریع‌تر آن شود.
2. روش آبیاری:
   روش آبیاری یکی از ساده‌ترین و کارآمدترین شیوه‌ها برای مصرف این کود است. در این روش، مقدار مشخصی از کود با آب مخلوط شده و سپس این محلول به لوله‌های آبیاری منتقل می‌شود. به این ترتیب، ریشه گیاه به راحتی می‌تواند مواد مغذی را جذب کند و سلامت و رشد بهتری خواهد داشت.

مقدار مناسب استفاده از کود سه بیست (20-20-20) برای یونجه

میزان مناسب استفاده از کود سه بیست بستگی به نوع کودی که استفاده می‌کنید و و نوع کوددهی متفاوت است.

• کود مایع
  چنانچه از کود مایع استفاده می‌کنید، باید برای هر هکتار، 2  الی 3 لیتر از کود مایع را در 600 الی 1000 لیتر آب حل کرده و به صورت برگ‌پاشی به گیاه بدهید.
• کود جامد (پودری)
  چنانچه شما از کود جامد سه بیست (20-20-20) استفاده می‌کنید، به دو روش میتوانید این کود را به گیاه برسانید. روش اول، کودآبیاری است. در این روش شما باید از 10 تا 20 کیلوگرم کود برای هر هکتار از زمین استفاده کنید. روش دوم، روش محلول‌پاشی است. در این روش باید 2 الی 3 لیتر کود را در هر 1000 لیتر آب به خوبی محلول کرده و به صورت برگپاشی به گیاه بدهید.

بهترین کود سه بیست (20-20-20) برای یونجه

همانطور که می‌دانید، کود سه بیست (20-20-20) در بازار ایران به دو شکل مایع و جامد (پودری) موجود است و هر شخص بسته به نیاز و کاربردی که می‌خواهد از یکی از آنها استفاده می‌کند. اما با کیفیت ترین و بهترین کود برای یونجه کودهای مایع و جامد سه بیست (20-20-20) شرکت آیش است.

کود NPK+TE 20-20-20 یک کود متعادل و عمومی است که به دلیل ترکیب مناسب نیتروژن، فسفر و پتاسیم به نسبت‌های مساوی ۲۰٪، شهرت زیادی در کشاورزی و باغبانی دارد. این کود برای انواع مختلف گیاهان، از زراعت تا گیاهان زینتی، مناسب است و به رشد سالم و پربار آنها کمک می‌کند. با این ترکیب، ذخیره‌سازی مواد مغذی در خاک بهینه می‌شود و گیاهان می‌توانند به راحتی از این عناصر استفاده کنند.

همچنین کود مایع آیش 20 (20-20-20) به عنوان یک کود شیمیایی چندمنظوره شناخته می‌شود که با نسبت متعادل ۲۰ درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم ساخته شده است. این ترکیب سه‌گانه باعث می‌شود که آیش 20 به عنوان بهترین کود برای تأمین نیازهای غذایی گیاهان در مراحل مختلف رشد و توسعه عمل کند.

نیتروژن به تقویت رشد برگ‌ها و ساقه‌ها کمک می‌کند، در حالی که فسفر به بهبود ریشه‌زایی و تولید گل‌ها کمک می‌نماید. پتاسیم نیز نقش مهمی در بهبود کیفیت میوه‌ها و افزایش مقاومت گیاهان در برابر عوامل محیطی و استرس‌ها دارد.

استفاده از آیش 20 به ویژه در دوره‌های رشد فعال گیاهان بسیار مؤثر است. کشاورزان و باغداران معمولاً این کود را در زمان‌های مشخصی از سال، مانند فصل رشد بهار و تابستان، به گیاهان ارائه می‌دهند. علاوه بر افزایش باردهی، آیش 20 به بهبود کیفیت محصول نیز کمک می‌کند و باعث می‌شود که میوه‌ها و سبزیجات از نظر طعم و رنگ مطلوب‌تر شوند. این ویژگی‌ها موجب شده تا آیش 20 به یکی از پرکاربردترین کودها در بازار تبدیل شود.

کود پتاسیم NPK+TE 12-12-36 برای یونجه

کود NPK + TE 12-12-36 یکی از بهترین گزینه ها جهت تامین مواد مورد نیاز یونجه است NPK در این کود مخفف عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر است. همچنین TE به معنی وجود عناصر ریزمغذی در این کود است. این کود از 36 درصد پتاسیم، 12 درصد نیتروژن، 12 درصد فسفر و الباقی سایر عناصر مورد نیاز گیاه است که به دلیل غلظت بالای پتاسیم موجود در آن، گزینه‌ی مناسبی برای تامین نیاز بالای یونجه به پتاسیم است.

مقدار مناسب مصرف کود NPK+TE 12-12-36 برای یونجه

مقدار مناسب استفاده این کود برای یونجه بسته به روش کوددهی شما متفاوت است. چنانچه از روش کودآبیاری استفاده می‌کنید، از 7 الی 12 کیلوگرم کود برای هر هکتار استفاده بفرمایید. اما چنانچه از روش محلول‌پاشی استفاده می‌کنید، در هر 1000 لیتر آب 2 الی 4 کیلوگرم از این کود را اضافه کرده و به خوبی هم بزنید. سپس به صورت برگ‌پاشی به گیاه بدهید.

 

کود فسفر NPK + TE 10-50-10 برای یونجه

کود NPK + TE 10-50-10 یکی از بهترین گزینه ها جهت تامین مواد مورد نیاز یونجه است NPK در این کود مخفف عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر است. همچنین TE به معنی وجود عناصر ریزمغذی در این کود است. این کود از 50 درصد فسفر، 10 درصد پتاسیم و 10 درصد نیتروژن و الباقی سایر عناصر مورد نیاز گیاه است که به دلیل غلظت بالای فسفر موجود در آن، گزینه‌ی مناسبی برای تقویت رشد ریشه‌های یونجه است.

بهترین زمان استفاده از کود NPK+TE 10-50-10

این کود می‌تواند در مراحل اولیه رشد گیاه مفید باشد و حاوی عناصر ریزمغذی مانند آهن، روی، منگنز و بور است که به سلامت یونجه کمک می‌کند. بهترین زمان مصرف کود NPK + TE 10-50-10 برای یونجه قبل از گلدهی و در زمان ریشه‌زایی است و به دو روش محلول پاشی و آبیاری انجام می شود.

مقدار مناسب مصرف کود NPK+TE 10-50-10 برای یونجه

مقدار مناسب استفاده این کود برای یونجه بسته به روش کوددهی شما متفاوت است. چنانچه از روش کودآبیاری استفاده می‌کنید، از 8 الی 12 کیلوگرم کود برای هر هکتار استفاده بفرمایید. اما چنانچه از روش محلول‌پاشی استفاده می‌کنید، در هر 1000 لیتر آب 2 الی 4 کیلوگرم از این کود را اضافه کرده و به خوبی هم بزنید. سپس به صورت برگ‌پاشی به گیاه بدهید.

هیومیک اسید

هیومیک اسید برای یونجه دارای فواید متعددی است که می‌تواند به بهبود رشد و عملکرد این گیاه کمک کند. یکی از ویژگی‌های مهم هیومیک اسید، توانایی آن در تنظیم pH خاک است.

این کود می‌تواند pH خاک را به محدوده ایده‌آل برای رشد یونجه نزدیک کند، که این امر به ویژه در خاک‌های با خاصیت اسیدی یا قلیایی نامناسب اهمیت دارد.علاوه بر این، هیومیک اسید به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند و می‌تواند رطوبت را برای مدت طولانی‌تری در خاک نگه دارد؛ این ویژگی در شرایط خشکسالی بسیار مفید است.

همچنین، هیومیک اسید قابلیت مقاومت گیاه یونجه را در برابر کمبود آب، گرما و سرمای شدید افزایش می‌دهد. این ویژگی به ویژه در کشت پاییزه یونجه که با خطر سرمازدگی مواجه است، اهمیت دارد.هیومیک اسید همچنین می‌تواند با تقویت میکروارگانیسم‌های مفید خاک، پاتوژن‌های مضر را کاهش دهد و مواد مغذی را به نحو مناسب‌تری در دسترس گیاه قرار دهد. علاوه بر این، این کود به تحریک ریشه‌زایی یونجه کمک کرده و باعث افزایش حجم و قدرت ریشه‌ها می‌شود.

روش استفاده از هیومیک اسید برای یونجه

یکی از روش های استفاده از این کود برای یونجه روش کودآبیاری است به روش دیم هم می توان از هیومیک اسید استفاده کرد. در روش آبیاری با اضافه کردن مقدار مشخصی از هیومیک اسید به آب مورد استفاده برای آبیاری، می‌توان این کود را به گیاه منتقل کرد.

بهترین زمان مصرف کود هیومیک اسید برای یونجه

بهترین زمان برای استفاده از هیومیک اسید در کشت یونجه معمولاً قبل از کاشت یا در مراحل ابتدایی رشد یونجه در مرحله پنجه زنی است چون در این مرحله یونجه رشد قوی تری دارد.

مقدار مناسب مصرف هیومیک اسید برای کشت یونجه

در روش آبیاری، برای هر هکتار از زمین، نیاز به ۱۰ تا ۲۰ لیتر هیومیک اسید است. در روش دیم، ۳ تا ۵ لیتر هیومیک اسید با ۴۰۰ تا ۸۰۰ لیتر آب ترکیب شده و برای هر هکتار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کود کلسیم

کود کلسیم برای یونجه نه تنها به تقویت رشد و کیفیت محصول کمک می‌کند، بلکه شرایط خاک را نیز بهبود بخشیده و تأثیرات منفی ناشی از کمبود مواد مغذی را کاهش می‌دهد. کود کلسیم در کشت یونجه دارای فواید متعددی است که به بهبود رشد و کیفیت این گیاه کمک می‌کند. یکی از مهم‌ترین مزایای کلسیم، تقویت ساختار سلولی گیاه است که به افزایش استحکام آن منجر می‌شود. این عنصر همچنین می‌تواند pH خاک را متعادل کرده و شرایط مناسبی را برای رشد یونجه فراهم کند.

علاوه بر این، کلسیم به افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌های محیطی مانند سرما، گرما و بیماری‌ها کمک می‌کند. این ویژگی به ویژه در شرایط نامساعد محیطی اهمیت دارد. همچنین، کلسیم به بهبود جذب سایر عناصر غذایی توسط ریشه‌ها کمک کرده و در نتیجه موجب افزایش کیفیت محصول نهایی می‌شود. به طور کلی، استفاده از کود کلسیم نه تنها به تقویت رشد یونجه کمک می‌کند بلکه شرایط خاک را نیز بهبود می‌بخشد و تأثیرات منفی ناشی از کمبود مواد مغذی را کاهش می‌دهد.

مقدار مناسب مصرف کود کلسیم برای یونجه

مقدار مصرف کود کلسیم برای یونجه به روش مصرف بستگی دارد در روش محلول پاشی  3 تا 5 لیتر کود کلسیم به همراه 400 تا 800 لیتر آب برای هر هکتار استفاده می شود و در روش آبیاری باید 10 تا 20 لیتر از کود کلسیم را به حجم آبی که برای آبیاری زمین در نظر گرفته‌اید، اضافه کنید. این روش به ریشه گیاه اجازه می‌دهد که مواد مغذی را به راحتی جذب کند.

مراحل رشد یونجه

مراحل رشد و کشت یونجه از زمان آماده‌سازی زمین تا زمان برداشت شامل چند مرحله کلیدی است که هر کدام نقش مهمی در بهبود کیفیت و کمیت یونجه دارند.

1.  انتخاب محل مناسب برای کشت و آماده‌سازی زمین: یکی از اقدامات اولیه و بسیار مهم در کشت یونجه، تعیین مکان مناسب برای این کار است. انتخاب محل یک تصمیم حساس در تولید یونجه به شمار می‌آید، زیرا شرایط محیطی می‌تواند تأثیر زیادی بر عملکرد و ویژگی‌های مختلف رقم یونجه داشته باشد و حتی ممکن است آن را محدود کند. هرچند یونجه قادر است در طیف وسیعی از شرایط محیطی رشد کند و محصول تولید کند، اما با انجام بررسی‌های دقیق و علمی می‌توان بهره‌وری بیشتری را به دست آورد.در انتخاب محل برای زراعت یونجه، باید در نظر داشت که بهترین مکان، محلی است که بیشترین عملکرد و بالاترین کیفیت علوفه را تولید کند. هنگام مرحله مکان‌یابی، باید کشت‌زاری انتخاب شود که مناسب‌ترین میزان عمق نفوذ ریشه، عناصر غذایی، تهویه و آب را برای گیاه فراهم کند و همچنین از تنش‌های عمده‌ای مانند شوری، قلیایی بودن و غرقابی بودن خاک دور باشد. با این شرایط، می‌توان اطمینان حاصل کرد که بستر مناسبی برای تولید حداکثر عملکرد یونجه فراهم شده است. برای کاشت یونجه اراضی که دارای شیب کمتر از یک درصد هستند بسیار مناسب اند و زمین دارای شیب بیشتر از 12 درصد نامناسب است. یونجه نسبت به سایر گیاهان دیگر نیاز آبی بالایی دارد و برای هر کیلوگرم ماده خشک 830 لیتر آب مصرف می کند. منبع آب باید بتواند برای هر هکتار یونجه 100 لیتر آب در دقیقه فراهم کند. به همین دلیل باید از وجود منبع آب برای کشت یونجه اطمینان حاصل کرد. آماده‌سازی زمین اولین و مهم‌ترین مرحله در کاشت یونجه است. این مرحله شامل شخم زدن عمیق خاک (حدود 25 تا 30 سانتی‌متر) برای بهبود ساختار خاک و افزایش نفوذپذیری آن است. همچنین، باید خاک را از علف‌های هرز و بقایای گیاهی پاک کرد و pH خاک را بررسی کرد. برای یونجه، pH مناسب باید بین 6.3 تا 7.5 باشد. برای سنجش قابلیت یک کشتزار برای کاشت یونجه، ابتدا باید ویژگی‌های خاک آن محل شناسایی شود. این شناسایی می‌تواند از طریق نرم‌افزارهای تخصصی مانند سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه‌های توپوگرافی منطقه یا به روش‌های مشاهداتی هم انجام شود.

2.  انتخاب زمان کاشت: کشت یونجه معمولاً در بهار یا پاییز انجام می‌شود. انتخاب زمان مناسب بستگی به شرایط آب و هوایی و نوع خاک دارد. در این مرحله، بذرها باید به عمق حدود 1.5 تا 2 سانتی‌متر کاشته شوند. یونجه را می‌توان در فصل بهار یا اواخر تابستان کشت کرد. در مناطق سرد و با احتمال سرمازدگی، بهتر است کشت یونجه به تأخیر بیفتد تا تابستان به پایان برسد و سپس بلافاصله پس از رفع خطر سرمازدگی انجام شود. یونجه در مراحل اولیه رشد مقاومت بالایی به سرما نشان می‌دهد، اما به تدریج این مقاومت کاهش می‌یابد و در مرحله دو برگچه‌های واقعی به حداقل می‌رسد.در کشت بهاره یونجه، معمولاً رطوبت خاک به دلیل بارندگی‌های بهاری کافی و مناسب است و شرایط مطلوبی برای جوانه‌زنی و سبز شدن یونجه فراهم می‌شود که این امر نیاز به آبیاری را کاهش می‌دهد. این موضوع به ویژه زمانی اهمیت دارد که سیستم آبیاری یونجه به صورت غرقابی باشد؛ زیرا گیاهچه‌های در حال استقرار ممکن است با ایجاد حالت غرقابی دچار تنش و خفگی شوند.

3.  کاشت بذر:
   پس از انتخاب یک رقم بسیار مناسب و پوشش دار کردن بذر نوبت به کاشت آن می رسد. لازم به ذکر است که پوشش دار کردن بذر برای هدف های خاص انجام می شود که شامل آهک یا پودر گچ و قارکش ها یا مواد پلیمری است. پوشش دار کردن با آهک باعث تعدیل ph خاک می شود و میزان جوانه زنی بهبود می یابد. بذر یونجه معمولاً با استفاده از ماشین‌های کاشت یا به صورت دستی در ردیف‌هایی با فاصله مناسب (حدود 20 تا 30 سانتی‌متر) کاشته می‌شود. پس از کاشت، آبیاری اولیه برای تأمین رطوبت لازم برای جوانه‌زنی ضروری است.

4. جوانه‌زنی و رشد اولیه:
   چوانه‌زنی معمولاً بین 7 تا 14 روز طول می‌کشد. در این مرحله از کشت یونجه، گیاه شروع به رشد می‌کند و نیاز به آبیاری منظم دارد. یونجه به رطوبت کافی نیاز دارد، اما آبیاری بیش از حد می‌تواند باعث بروز بیماری‌های قارچی شود.

5. مرحله پنجه‌زنی:
   پس از جوانه‌زنی، گیاه شروع به ایجاد شاخه‌های جانبی می‌کند و رشد آن تسریع می‌شود. این مرحله معمولاً چند هفته پس از جوانه‌زنی آغاز می‌شود.

6. آماده‌سازی برای برداشت:
   زمانی که یونجه به ارتفاع مطلوب (حدود 70 سانتی‌متر) رسید و حدود 10 تا 20 درصد آن گل داده است، آماده برداشت می‌شود. هنگام کشت یونجه در این زمان، باید آبیاری را حدود یک هفته تا ده روز قبل از برداشت قطع کرد تا رطوبت گیاه کاهش یابد. این امر به خشک شدن علوفه کمک کرده و از بروز مشکلاتی مانند کپک‌زدگی در حین ذخیره‌سازی جلوگیری می‌کند.

7. برداشت:
   برداشت یونجه می‌تواند به صورت دستی یا ماشینی انجام شود. پس از برداشت، بوته‌ها باید خشک شوند و سپس خرمن کوبی انجام گیرد. برداشت معمولاً با استفاده از ماشین‌آلات مخصوص مانند موور (Mower) انجام می‌شود که قابلیت برش علوفه را دارند. این ماشین‌ها باید به گونه‌ای تنظیم شوند که گیاهان را در ارتفاع مناسب برش دهند تا طوقه‌ها آسیب نبینند. پس از برش، علوفه‌ها باید به صورت خطی روی زمین قرار گیرند تا برای خشک شدن آماده شوند. این مرحله معمولاً 48 تا 72 ساعت طول می‌کشد.
   پس از خشک شدن، علوفه‌ها باید جمع‌آوری شده و بسته‌بندی شوند. استفاده از دستگاه‌های بیلر (Baler) برای فشرده‌سازی و بسته‌بندی علوفه بسیار مؤثر است. بسته‌های یونجه باید به مکان‌های خشک و خنک منتقل شوند تا کیفیت آنها حفظ گردد و از بروز آسیب‌های ناشی از رطوبت یا آفات جلوگیری شود.